اجرای مراسم ترحیم در مجالس یادبود و ختم از مهمترین موارد برگزاری مجلس ختم میباشد . اجرای مراسم ترحیم عرفانی به همراه نوازندگان سازهای نی ، دف ، تار و … به همراه خواننده چند صباحی است که مورد استقبال عزیزان قرار گرفته است که توضیحاتی اجمالی در این رابطه داده خواهد شد .در دهه‌های اخیر، موسیقی ترحیم عرفانی به عنوان یک ابزار معنوی و هنری برای ارتباط با عمق احساسات و انتقال پیام‌های دینی به جامعه به شدت به چشم می‌آید. گروه “آوای هجران”، با شناختی عمیق از ارزش‌های فرهنگی و معنوی، به عنوان یک مؤلفه برجسته در صحنه‌ی موسیقی ترحیم ایران ظاهر شده است. این گروه با بهره‌گیری از آواها و ملودی‌هایی که با شعرهای معنوی ترکیب شده‌اند، توانسته است در دل مخاطبان علاقه‌مند به تجربه‌ی یک ترحیم عرفانی و زیبا را ایجاد کند. این مقاله به بررسی عناصر مختلف اجراهای ترحیم “آوای هجران” می‌پردازد و نقش آن در ایجاد فضاهای معنوی بررسی میکند.
اجرای مراسم ترحیم عرفانی
اجرای مراسم ترحیم عرفانی چیست ؟
با توجه به تغییر نگرش در مورد برگزاری مراسم های یادبود و ترحیم از اجرای مداحی و مذهبی به اجرای مراسم توسط گروه موسیقی ، گروه هایی با گردآوری نوازندگان سازهای نی ، دف ، تار و … اقدام به اجرای مراسم ترحیم بر پایه موسیقی اصیل ایرانی و سنتی روی آوردند . در این نوع اجرا ، گروه موسیقی به اجرای تصنیف ها و آوازهایی خاطرخانگیز از موسیقی ایران میپردازند .
“آوای هجران” نه تنها یک گروه موسیقی است بلکه یک تجربهٔ هنری و عرفانی، جایی که نوازندگان و خواننده با دقت و صداقت، مفاهیمی عمیق از معنویت و احساسات را به ما انتقال می‌دهند. سازهای سنتی چون نی، دف، و تار، به همراه آهنگسازی دلنشین، این گروه را به یک پایگاه اصیل موسیقی ترحیم تبدیل کرده است. در این دنیای معنوی، شعرها به یک زبان خاص تبدیل می‌شوند و مراسم ترحیم، علاوه بر ایجاد فضایی معنوی، به یک سفر عرفانی برای گوش‌های شنونده تبدیل میشود. در ادامه، با گامی دیگر، به عمق این هنر و ارتباط آن با مفاهیم عرفانی خواهیم پرداخ
فضای اجرای مراسم ترحیم عرفانی بر پایه موسیقی سنتی و عرفانی میباشد .
معرفی گروه موسیقی ترحیم آوای هجران
از چه سازهایی در اجرا استفاده میشود
برای مراسم ترحیم عرفانی از سازهایی بر پایه موسیقی سنتی ایران زمین استفاده میشود .
نی : به عنوان اصلی ترین ساز استفاده میشود . نزدیکی تاثیر صدای نی به صدای انسان و کیفیت صوتی این ساز، آنرا بصورت نمادی از روح بشر معرفی کرده است.ساز نی به عنوان یک ساز بادی در گروه موسیقی شناخته میشود و مداحی با نی نیز از قدیم مورد استفاده بوده است .
اجرای مراسم ترحیم عرفانی
دف : یکی از مهمترین سازهای کوبه ای که از دیرباز معمول و متداول بوده است، دف می باشد که از لحاظ قداست و عرفان از قدیم الایام مورد توجه بوده است . از اصلی ترین موارد استفاده از ساز در گروه موسیقی حفظ ریتم و تاثیر ریتم در اجرای موسیقی میباشد . ساز دف در مراسم های ترحیم در کنار ساز نی به عنوان مکمل استفاده میشود .
تار : ساز تار از سازهای زهی و ایرانی میباشد که با مضراب نواخته میشود . با توجه به اینکه این ساز صدایی گرفته ، محزون و شرقی دارد و با توجه به قدرت بالای صدا و اجرای دستگاه ها و آوازهای موسیقی سنتی ایران برترین و کاملترین ساز ایرانی محسوب می شود .
شکل ظاهری کاسه تار شبیه دل است و شاید به خاطر همین است که تار را ساز اهل دل و حال و تسکین دهنده روان آدمی لقب داده اند زیرا تار دارای صدای لطیف و دلربا است که بسیاری از متفکرین، عارفان، فیلسوفان، وارستگان و صوفیان پاک دل به آن عشق می ورزند.
سنتور : ساز سنتور نیز از سازهای اصیل ایرانی میباشد که میتوان بنا به سلیقه از این ساز در اجراهای مراسم ترحیم نیز استفاده نمود
از دیگر سازها نیز میتوان در اجرای مراسم ترحیم عرفانی استفاده نمود ، مانند : کمانچه ، ویولن ، ویلن سل ، کیبرد و … که بنا به سلیقه میزبان و شرایط موجود میتوان استفاده نمود
مدت زمان اجرای مراسم :
مدت زمان اجرای مراسم معمولا 45 دقیقه الی یکساعت میباشد که با توجه به شرایط مراسم و سلیقه میزبان قابل تغییر میباشد.
از کدام گروه موسیقی استفاده کنیم ؟
با توجه به رشد روزافزون گروه های موسیقی در زمینه اجرای مراسم ترحیم عرفانی ، پیشنهاد مجموعه هجران به عنوان اولین گروه موسیقی مراسم ترحیم عرفانی با عنوان آوای هجران ، استفاده از گروه های با سابقه ، مورد تایید انجمن های صنفی موسیقی و خانه هنرمندان است . گروه موسیقی عرفانی آوای هجران با سابقه 20 ساله اجرای مراسم ترحیم عرفانی مورد تایید مجموعه هجران میباشد . که میتوانید نمونه اجراهای این گروه را مشاهده کنید :
